Clausplein

De binnenstad van Eindhoven kan groener. De laatste jaren is gebleken dat er weinig groen in de binnenstad is, waardoor het centrum sneller opwarmt dan andere plekken in de stad. Het Clausplein is hier duidelijk voorbeeld van. Aangezien dit plein in 2000 geheel van steen is aangelegd, en geen schaduwplekken kent, warmt het hier snel op. Het plein is aangelegd met als doel dat er veel mensen op konden verblijven, ook konden er kleine evenementen op georganiseerd worden. Ondanks dat het verblijven in de binnenstad de laatste jaren populairder is geworden, heeft dit nooit gewerkt voor het Clausplein.

Eind 2019 is gestart met het vergroenen van het Clausplein, een plein met meer beplanting en bomen warmt minder snel op en levert een prettiger verblijfsklimaat op. Beplanting heeft ook het voordeel dat het regenwater opgevangen kan worden, iets waar in Eindhoven hard aan wordt gewerkt. Klimaatverandering wordt steeds belangrijker in de wereld, ook in Eindhoven laat dit zijn sporen na. Hier moet iets aan gedaan worden, één van de oplossingen is om een verhard plein te vergroenen. Een groen plein is beter ingericht op de klimaatverandering en is prettiger om te verblijven.

Het versteende Clausplein in 2005. Sindsdien is er niet veel veranderd.

Parkeerkelder

De waterberging wordt direct op het dak van de parkeerkelder aangelegd.

Het Clausplein is gebouwd boven een parkeerkelder, hierdoor is het lastig om bomen en planten te plaatsen. Het dak van een parkeerkelder kan maar een bepaald gewicht dragen, als er veel groen op komt moet je ook veel water hiervoor opslaan. Normaal gesproken halen planten en bomen het vocht uit de grond. Als er in het oppervlak weinig vocht is, gaan ze dieper op zoek. Bij een parkeerkelder kan dit niet, want de kelder ligt in de weg. Al het water wat op het plein valt, zal dus boven op de kelder bewaart moeten blijven. Hiervoor heeft men een waterberging aangebracht, direct op het dak van de kelder.

Het gewicht blijkt geen probleem te zijn. Aangezien het plein in het begin al compleet versteend is aangelegd, is rekening gehouden met grotere groepen mensen. Bij bijvoorbeeld Glow komen er veel mensen op het plein te staan, wat geen probleem is voor het plein. Na de herinrichting is er minder ruimte voor grote groepen mensen, hierdoor komt er minder gewicht op het dak van de parkeerkelder. Ook lagen er voorheen zware tegels, met een laag zand waar ook al water in bleef zitten. Tijdens de verbouwing is ander zand gebruikt, wat samen met het gemis van de tegels tot minder gewicht leidt. De beplanting is dan nog het grootste probleem. Hier zijn berekeningen voor gedaan en het blijkt dat het dak van de parkeerkelder het gewicht van de nieuwe beplanting goed kan dragen.

De aanleg van de waterberging.

Tussen de kratjes zijn gele sponzen aangebracht welke het water weer naar boven transporteren.

Waterberging

De waterberging zelf bestaat uit enkele doeken en waterdichte folie die boven op de parkeerkelder liggen. Hiermee is een soort bak gemaakt wat ervoor zorgt dat het aanwezige water onder het plein, en boven de parkeerkelder blijft. Op deze doeken zijn "kratjes" geplaatst, deze kratjes zorgen voor voldoende ruimte voor het water. Op deze kratjes is weer een waterdoorlatende doek gelegd, hierdoor kan het water de waterberging in maar blijft de grond er boven. Om te zorgen dat het water ook weer naar boven komt en de planten van voldoende water voorziet, zijn tussen de kratjes een soort van "sponzen" geplaatst. Deze sponzen zuigen het water naar boven en houden het doek nat. Dit doek houdt het zand wat op het doek ligt ook weer nat waardoor er voldoende vocht bij de beplanting komt. De waterberging zelf wordt gevuld doordat regenwater vanaf de bestrating via kolken (putten) er in loopt en via de regenpijpen aan de daken van de omliggende gebouwen.

Op 29 januari 2020 werd het laatste kratje gelegd. Deze werd door de wethouder Rik Thijs samen met enkele buurtbewoners gelegd.

Op de plek waar een boom komt te staan worden tijdelijk paaltjes geplaatst, deze worden vastgezet aan betongaas om te zorgen dat ze in de toekomst niet omwaaien.

Toplaag

Boven op de kratjes komt bomengrond en grind te liggen, het bomengrond voor de begroeiing en grind als ondergrond voor de paden. Wanneer het bomengrond en grind op zijn plek ligt, wordt de uiteindelijk indeling al goed zichtbaar. Waar de bomen moeten komen te staan, worden tijdelijk paaltjes geplaatst en aan betongaas (wat onder het zand komt te liggen) vastgezet. Aan dit betongaas worden later de bomen vastgezet, zodat ze niet zo snel omwaaien. Ook worden rondom de bomen heuveltjes gemaakt, zo hebben ze meer grond om in te groeien.

Op diverse plekken steken nog buizen omhoog uit de waterberging. Deze buizen zijn bedoeld als controlepunten. Door deze buizen kan men in de toekomst zien of er nog genoeg water aanwezig is en indien nodig bijvullen.

De definitieve indeling wordt duidelijk zichtbaar als de toplaag wordt aangelegd.

De bomen kunnen geplaatst worden.


Uiteindelijk kunnen de paden aangelegd worden, de paden worden aangelegd met stenen die hergebruikt worden uit het oude plein. Deze stenen worden in een bepaald patroon aangelegd welke goed past bij de rest van de inrichting van het plein. Kleine stukken kunnen nog niet aangelegd worden, hier moet nog fundering voor lantaarnpalen komen. Deze laat nog even op zich wachten, aangezien het definitieve ontwerp voor de lantaarnpalen nog niet bekend was. Zodra deze bekend is kan de fundering worden geplaatst en kan het pad compleet afgemaakt worden.

De bomen kunnen op hun plek worden gezet, deze worden gelijk vastgezet aan het betongaas. Het plein komt er direct een stuk mooier uit te zien.

Zodra de paden er liggen is de indeling helemaal duidelijk.

De beplanting rondom de bomen wordt aangelegd.

Beplanting

Het complete plein zal de sfeer van een tuin krijgen. Door gebruik te maken van siergras, verschillende soorten planten, bomen en heesters wordt een intieme rustige plek gecreëerd. In het midden is een grasveld aangelegd waar in de zomer lekker op gelegen kan worden. Door de heuveltjes bij de bomen wordt het een fijne ligweide, een mooi rustig plekje midden in de grote stad.

De plantkeuze is hetzelfde als wat er in het gehele centrum aangelegd gaat worden, zodoende wordt het hele centrum uiteindelijk één geheel. Het hele plein oogt op dit moment al als een mooi groen plein, ondanks dat de beplanting nog maar net is aangelegd.

Op dit grasveld zal het in de zomer goed vertoeven zijn.

Ook het meubulair mag niet ontbreken.

Bestrating

Om het plein toegankelijk te maken voor iedereen, wordt alle bestrating op hetzelfde niveau aangelegd. Ook wordt er rekening gehouden met de bestaande looprichtingen. Rondom het plein blijft een brede strook stoep liggen, waardoor de looprichting behouden blijft en de winkels bereikbaar blijven.

Om het verblijf op het plein aangenamer te maken worden ook bankjes geplaatst. Deze bankjes geven de gelegenheid om lekker uit te rusten, in het zonnetje te gaan zitten, etc. Zo kan je in een prettige omgeving, midden in de drukke stad, rustig verblijven.

De stoep rondom het plein wordt opnieuw aangelegd.

Eindresultaat

Uiteindelijk hebben we als stad een mooi plein gekregen, er is weer een stukje groen bij gekomen. Het Clausplein is nu beter bestand tegen klimaatveranderingen. Het gehele centrum zal in de toekomst verder vergroend worden. Zoveel als dit plein zal niet overal in de stad gebeuren, maar het voorbeeld is er al wel. Het plein is geopend, nu kunnen we gaan genieten van het mooie groene stukje Eindhoven

Het eindresultaat mag er wezen.

Jasper Scheffers, April 2020

Copyright © 2020 Jasper Scheffers Fotografie